- Главная
- Новости
- ⎈Флотоводцы
- †Книга ПАМЯТИ
- 2001.06.30 Мальчики с бантиками
- 2005.05.07 «С морской душой мне было суждено родиться»
- 2013.07.27 Герои нашего времени
- 2013.07.29 Юнга з Салавецкіх астравоў
- 2013.11.01 Открытие памятника погибшему земляку в деревне Ворновка Кормянского района
- 2014.07.07. Война: 70 фотомгновений. Забытый белорусский флот
- 2014.07.24 Списки моряков Пинской и Днепровской Флотилий ВМФ СССР, погибших в Беларуси
- 2014.07.30 Бывший моряк-подводник награжден орденом Мужества
- 2014.07.30 Знаете, каким он парнем был...
- 2014.07.30 Марач Казимир Петрович
- 2014.08.13 День Памяти АПРК К-141 "Курск"
- 2014.08.24 Моряки-белорусы погибшие на боевых постах, в мирное время.
- 2015.01.26 Скажи батькам, что я погибаю…
- 2017.01.21 Мать погибшего моряка-подводника Сергея Дудко издала книгу в память о членах экипажа «Курска»
- 2017.03.06 Подвиг подводника: наш земляк ценой своей жизни спас экипаж К-47
- 2017.03.13 ст. 2 ст. УЛИТИН Владимир Васильевич
- 2019.02.01 ОНИ НЕ ВЕРНУЛИСЬ ИЗ БОЕВЫХ ПОХОДОВ
- 2019.09.09 Мука "Курска" - в их надежде.
- 2020.11.27 «Дал возможность спастись нам...»: курсант-подводник из белорусской глубинки спас 26 моряков в Японском море ценой жизни
- 2021.03.27 І застанецца подзвіг у памяці людской…
- 2021.07.30 Умер соловецкий юнга Владимир Парабкович. Ветерану было 95 лет
- 2022.01.23 Яго назаўсёды забрала мора…
- БЕССМЕРТНЫЙ ЭКИПАЖ моряков-белорусов воевавших в Великой Отечественной войне.
- Возвращение из небытия (памяти мичмана Ермаковича)
- Віктар Кузьміцкі
- Герой Русско-японской войны.
- КОМАНДИР ПАРТИЗАНСКОГО ОТРЯДА МИШКА-МОРЯК
- КОНСТАНТИН ПУЗЕВИЧ НАГРАЖДЕН ОРДЕНОМ МУЖЕСТВА ПОСМЕРТНО
- Морские мемориалы Беларуси.
- НЕПРОСТАЯ СУДЬБА МОРЯКА ВЛАДИМИРА ЯШЕНКО
- Непобедимый старшина
- Офицер с подлодки «Сомъ» - дочери: Я последний раз схожу в поход, и мы заживем лучше
- ПОДВОДНИКИ КБФ, УРОЖЕНЦЫ БССР, погибшие в боевых походах 1941 -1945.
- Подвиг экипажа теплохода «Белоруссия»
- СПАСАЛ ПОДВОДНУЮ ЛОДКУ КУРСАНТ…
- Северный флот не забыл своих героев-подводников. История Дмитрия Галкина
- Чёрная дата в календаре "БСВМ" - 2 ноября
- Чёрная дата в календаре "БСВМ" - 21 октября
- Чёрная дата в календаре "БСВМ" - 24 сентября
- Чёрная дата в календаре "БСВМ" - 26 сентября
- Чёрная дата в календаре "БСВМ" - 27 октября
- Чёрная дата в календаре "БСВМ" - 29 октября
- Чёрная дата в календаре БСВМ - 8 сентября
- Чёрная дата в календаре ОО "БСВМ" - 12 августа 2000 г.
- Чёрная дата в календаре ОО "БСВМ" - 13 июня
- Чёрная дата в календаре ОО "БСВМ" - 18 июня
- Чёрная дата в календаре ОО "БСВМ" - 18 сентября
- Чёрная дата в календаре ОО "БСВМ" - 24 июля.
- Чёрная дата в календаре ОО "БСВМ" - 29 мая
- Чёрная дата в календаре ОО "БСВМ" -24 февраля 1972 г.
- Чёрная дата в календаре ОО "БСВМ" 24 апреля
- Чёрная дата в календаре ОО "БСВМ"_24 мая
- Чёрная дата в клендаре ОО "БСВМ" - 30 августа 1974 г.
- гвардии майор м/п КАРАКУЛЬКО Дмитрий Леонидович
- капитан 1 ранга ПРОКОПЧИК Анатолий Васильевич
- Кают – компания
- Путешествие во времени
- Форум
- "Новик" - корабль лихой и славный.
- 2005.03.18 Создавший образ Александра Маринеско
- 2016.05.04 Матрос “Варяга” из деревни Подкосье
- 2016.07.05 Как днепровские моряки Берлин брали
- 2017.01.17 ПОСЛЕДНИЙ МАТРОС С “АВРОРЫ”
- 2017.02.10 ЗАЧИСЛЕН НА КРЕЙСЕР «ВАРЯГ»
- 2018.09.25 Морской спецназ Первой мировой: сделано в Белоруссии
- Высказывания контр-адмирала, командира дивизии атомных подводных лодок Северного флота.
- Газета "Красный Днепровец" 1944 года
- Днепровская флотилия от Волги до Шпрее
- Знак "За дальний поход"
- Крейсер "АВРОРА"
- МАТРОССКИЙ ВОРОТНИК ( гюйс )
- МОРСКАЯ ДУША
- Моряки-белорусы в русско-японской войне
- ПЕРВЫЙ В МИРЕ
- ПОДВОДНИКИ - БЕЛОРУСЫ ПЕРЕПИСЫВАЮТСЯ С ЗЕМЛЯКАМИ
- Порядок отбития склянок на корабле
- Праздники ВМФ
- "Белорусская флотилия"
- ПОИСК сослуживца
- Старшина сайта
- ☭Герои Соцтруда
- ⚓БЧ1_Брестская обл.
- ⚓БЧ2_Витебская обл.
- ⚓БЧ3_Гомельская обл.
- ⚓БЧ4_Гродненская обл.
- ⚓БЧ5_Минская обл.
- ⚓БЧ6_Могилёвская обл.
- ⚓БЧ7_г. Минск
- ✈Морская АВИАЦИЯ
- ✭Морская ПЕХОТА
- ☎Контакты
Юнга з Салавецкіх астравоў
29.07.2013
"Ужо на другім годзе вайны флот адчуваў востры недахоп добра абучаных спецыялістаў. Бо тыя, хто загінуў, былі мінёрамі, радыстамі, рулявымі, гальванёрамі, оптыкамі і электрыкамі..." Гэтыя радкі ўзяты з кнігі Валянціна Пікуля "Хлопчыкі з банцікамі". Сам пісьменнік 14-гадовым падлеткам трапіў у далёкім 1942 годзе ў толькі што створаную школу юнгаў. Месцілася яна на сумна вядомых Салавецкіх астравах. Да нашых дзён дажылі лічаныя людзі з таго першага выпуску школы. Адзін з іх — наш зямляк, ветэран Вялікай Айчыннай вайны Канстанцін Лазарчук.
Насамрэч, з ім завочна знаёмыя многія жыхары і госці Мінска. Калі ў Беларусі святкавалася 60-годдзе Перамогі, то выява бывалага марака была змешчана на шматлікіх гарадскіх рэкламных стэндах. У кватэры ж ветэрана створаны сапраўдны марскі куток. Прасторны пакой упрыгожвае вялікі партрэт заснавальніка расійскага флоту Пятра І. На сцяне вісяць рэпрадукцыя "Дзявятага вала" Айвазоўскага, шматлікія карабельныя вымпелы, паменшаная копія штурвала, фотаздымкі паруснікаў...
— На мора я трапіў з-за збегу абставін, — расказвае ветэран. — Нарадзіўся ж я ў Самахвалавічах, што пад Мінскам. А ў дваццаць восьмым годзе, калі мне было ўсяго два гады, мы пераехалі ў далёкі Сталінград. Бацька мой знайшоў працу на тамтэйшым трактарным заводзе. Хацеў пайсці па яго слядах і я. Скончыў сямігодку, фабрычна-заводскае вучылішча і толькі ўладкаваўся на завод электрыкам, як грымнула вайна. Амаль год усе хлопцы з завода прасіліся на фронт. І я таксама. Але куды пашлюць пятнаццацігадовага юнака, у якога нават і пашпарта яшчэ не было?
У 1942-м пра яго ўспомнілі. Туга прыходзілася тады на вайне нашым флатам. Балтыйскаму, які ледзь прарваўся з Таліна ў Кранштат. Моцна цярпеў ад нямецкіх атак флот Паўночны, які не пускаў у савецкае Запаляр'е гітлераўскія падводныя лодкі і канваіраваў каштоўныя грузы, што ішлі з амерыканскага кантынента. Зацішша панавала толькі на Ціхім акіяне. Але было яно падобна да сядзення на парахавой бочцы — зусім побач Японія, якая адкрыта сімпатызавала нацыстам... Шмат маракоў склалі галовы ў першыя ваенныя месяцы. Над флатамі ўсур'ёз павіс дамоклаў меч з-за недахопу спецыялістаў. Таму паўстала пытанне — як жа ўкамплектаваць караблі? Наркам ВМФ адмірал Кузняцоў у маі 1942 года загадаў стварыць на Салаўках школу юнгаў. Планавалася, што праз год з яе выйдуць кваліфікаваныя боцманы, матарысты, рулявыя, радысты, артылерыйскія і тарпедныя электрыкі. Ахвотнікаў вучыцца сабралася шмат. Аднак многіх адбракавалі яшчэ на медкамісіі. Хлопцы без праблем праходзілі акуліста, неўрапатолага, але адсейваліся на праверцы вестыбулярнага апарату.
— Гэта цяпер усе ведаюць пра тое, што там раскручваюць крэсла, а пасля просяць устаць і назіраюць за тым, як ты сябе паводзіш. Але што пра гэта ведалі сухапутныя падлеткі? Праўда, я ўжыў тады ваенную хітрасць. Устаў, цела крыху цягне ў адзін бок, а я з усіх сіл гляджу ў процілеглы. Дактары нічога не заўважылі, а пасля да гайданкі неяк і прызвычаіўся.
Так двухсот сталінградскіх падлеткаў на параходзе павезлі па Волзе ў Яраслаўль. Цягніком адтуль даехалі да Архангельска, прайшлі там кантрольны агляд у медыкаў і ўжо адтуль на параходзе "Камсамолец" 1 верасня пераправіліся на Салаўкі. І літаральна на наступны дзень адкрыліся цікавыя рэчы — вучыцца ж не было дзе. Сотні хлопцаў, сабраных з усіх неакупаваных тэрыторый краіны, знайшлі прытулак у колішняй манастырскай турме. Недалёка ў лесе стаяў дамок, дзе размясцілася санітарная часць. У былой гасцініцы для пілігрымаў пасялілася начальства. Вось і ўся матбаза... Таму будучыя юнгі былі вымушаны будаваць школу для сябе самастойна. Хлопцы адразу пачалі валіць лес, карчаваць векавыя пні, капаць катлаваны, будаваць зямлянкі-кубрыкі... Моцна падціскаў час — маразы на астравах наступаюць ужо ў канцы кастрычніка.
— Мяне вучылі там майстэрству электрыка тарпедных апаратаў. Увогуле, будучую вайсковую прафесію нам падбіралі, кіруючыся нашым цывільным вопытам. Спецыяльнасць мая была вельмі адказнай. Уявіце сабе — на караблі шэсць тарпедных апаратаў, у кожны з якіх запраўлена металічная цыгара, дзе мінімум 120 кілаграмаў выбухоўкі. І ты пастаянна сочыш, каб уся электрыка ў гэтых машынах працавала спраўна. Калі што пойдзе не так, або тарпеду заклініць пры стрэле, або можа быць яшчэ горш... Не забываліся ў школе юнгаў і на выкладанне звычайных школьных прадметаў. Так мы спасцігалі адначасова мірную і ваенную навуку да кастрычніка сорак трэцяга. А пасля надышло размеркаванне. Мяне пакінулі на Поўначы.
Некалькі разоў Канстанцін Лазарчук удзельнічаў у канваіраванні гандлёвых судоў, якія везлі грузы з Брытаніі, Злучаных Штатаў і Канады ў паўночныя парты СССР. Аднак пра гэта ветэран гаворыць вельмі мала, бо бачыў не шмат — увесь час знаходзіўся на варце ля тарпедных апаратаў.
А незадоўга да канца вайны марака перавялі на ціхі акіян, на эскадраны мінаносец "Расторопный". Праўда, калі нашы ў жніўні 45-га аб'явілі вайну Японіі, зацяжных і моцных баёў на вадзе не было. Тэатр ваенных дзеянняў перанёсся тады ў Маньчжурыю. Хаця хапала працы і флоту. Канстанцін Лазарчук удзельнічаў у вызваленні Курыльскіх астравоў. Памятае ён і дэсант у порт Атамары (зараз — Корсакаў) на падзеленым тады на дзве паловы Сахаліне. Японскія прычалы ў Атамары савецкія маракі бязлітасна тарпедавалі. Раз-пораз з-за лініі гарызонта з'яўляліся і камікадзэ. Аднак нашы зенітчыкі спрацоўвалі на "выдатна" — ніводзін японскі самалёт так і не даляцеў да палубы карабля. Другая сусветная для ўраджэнца Самахвалавіч скончылася ва Уладзівастоку 3 верасня 1945 года.
— На жаль, маіх таварышаў застаецца ўсё менш, — дрыжыць голас у ветэрана, які гартае старэнькі альбом з фотаздымкамі сваіх саслужыўцаў і ваенных караблёў. — Два месяцы таму ў іншы свет адышоў апошні мой сябар са школы юнгаў, з якім мы прыехалі сюды пасля дэмабілізацыі ў 1950-м. Так што ў Мінску з першага салавецкага выпуску застаўся, пэўна, адзін я. Чуў, праўда, што нібыта ў Валгаградзе яшчэ жывуць некалькі маіх аднакашнікаў. Але пабачыць іх ужо наўрад ці змагу...
Валяр'ян ШКЛЕННІК
Канстанцін Пятровіч ЛАЗАРЧУК памёр ў 2016 годзе.
Рундук (archive)
- апреля 2024 (2)
- марта 2024 (2)
- февраля 2024 (1)
- января 2024 (5)
- ноября 2023 (3)
- октября 2023 (1)
- сентября 2023 (3)
- августа 2023 (18)
- июля 2023 (13)
- июня 2023 (5)
- мая 2023 (6)
- апреля 2023 (4)
- марта 2023 (7)
- февраля 2023 (6)
- января 2023 (2)
- декабря 2022 (4)
- ноября 2022 (7)
- октября 2022 (9)
- сентября 2022 (26)
- августа 2022 (18)
- июля 2022 (10)
- июня 2022 (6)
- мая 2022 (3)
- апреля 2022 (11)
- марта 2022 (12)
- февраля 2022 (2)
- января 2022 (17)
- декабря 2021 (4)
- ноября 2021 (6)
- октября 2021 (6)
Страницы
- 1
- 2
- 3
- 4
- далее ›
- шкентель »